I. İDARİ PARA CEZALARINDA PEŞİN ÖDEME İNDİRİMİ
İdarî para cezasını kanun yoluna başvurmadan önce ödeyen kişiden bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme, kişinin bu karara karşı kanun yoluna başvurma hakkını etkilemez. (5326 sayılı Kabahatler Kanunu madde 17/6)
Ancak, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 244 üncü maddesi çerçevesinde uzlaşılan cezalar hakkında ayrıca peşin ödeme indiriminden yararlanılamaz.
II. UZLAŞMA
Tebliğ edilen gümrük vergileri ile cezalar hakkında tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde, henüz itiraz başvurusu yapılmamış gümrük vergileri ve cezalar için uzlaşma talebinde bulunulabilir. Uzlaşma talebinde bulunulması halinde, itiraz veya dava açma süresi durur, uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde süre kaldığı yerden işlemeye başlar, ancak sürenin bitimine üç günden az kalmış olması halinde süre üç gün uzar. (4458 sayılı Gümrük Kanunu madde 244/1)
Ancak gümrük vergileri alacakları ile cezaların, 5607 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan kaçakçılık suçlarına ilişkin olması halinde uzlaşma talebinde bulunulamaz. (4458 sayılı Gümrük Kanunu madde 244/2)
II. İTİRAZ
Yükümlüler kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri ve/veya ceza kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir üst makama, üst makam yoksa aynı makama verecekleri bir dilekçe ile itiraz edebilir. (4458 sayılı Gümrük Kanunu madde 242/1) Süre bitim tarihinin resmi tatil gününe rastlaması halinde, bu süre ilk işgününün resmi çalışma saatleri sonunda biter. (4458 sayılı Gümrük Kanunu madde 14/1)
İtirazın reddi kararlarına karşı işlemin yapıldığı yerdeki idari yargı mercilerine başvurulabilir. (4458 sayılı Gümrük Kanunu madde 242/4)
IV. ÖDEME
Tebliğ edilen gümrük vergilerinin tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmesi zorunludur.
Tebliğ edilen gümrük vergilerine karşı itiraz edilmesi ödeme süresini keser. Ödeme süresi idarenin ya da yargı mercii kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren yeniden başlar. Yükümlü, vergi tutarının tamamını veya bir kısmını verilen sürenin bitimini beklemeksizin ödeyebilir. (4458 sayılı Gümrük Kanunu madde 198) Gümrük vergileri ile birlikte alınması gereken para cezaları bu vergiler ile aynı zamanda karara bağlanarak tebliğ edilir ve aynı zamanda ödenir. (4458 sayılı Gümrük Kanunu madde 232/1)
Dolayısıyla, gümrük vergileri ile, bu vergilerle birlikte alınması gereken para cezalarının ödeme süresi 15 gündür.
Gümrük vergileri ile birlikte alınması gerekmeyen para cezalarının ise 21/7/1953 tarih ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 37 nci maddesi gereği ilgilisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 aydır.
Uzlaşma konusu yapılan gümrük vergileri ve cezalar, uzlaşma gerçekleştiği takdirde, uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir. (4458 sayılı Gümrük Kanunu madde 244/5)
V. TAKSİTLENDİRME
Kişinin ekonomik durumunun müsait olmaması halinde, idarî para cezasının, ilk taksitinin peşin ödenmesi koşuluyla, bir yıl içinde ve dört eşit taksit halinde ödenmesine karar verilebilir. Taksitlerin zamanında ve tam olarak ödenmemesi halinde, idarî para cezasının kalan kısmının tamamı tahsil edilir. (5326 sayılı Kabahatler Kanunu madde 17/3)
Yukarıdaki hükümler saklı kalmak kaydıyla talep halinde, idari para cezaları ile uzlaşılan alacakların 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecili ve taksitlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.
GECİKME FAİZİ
Beyan sahibinin hatalı beyanı sonucu hiç alınmadığı veya noksan alındığı tespit edilen gümrük vergilerine, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarih ile vergilerin kesinleştiği tarih arasındaki süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre tespit edilen gecikme zammı oranında faiz uygulanır. Gümrük vergilerinin kesinleşmesinden önce ödenmek istenmesi durumunda faiz, ödeme tarihine kadar hesaplanarak vergiler ile birlikte tahsil edilir. (4458 sayılı Gümrük Kanunu madde 193/3) Gümrük vergileri, süresi içinde itirazda bululmaması veya süresi içinde idari yargı mercilerine başvurulmaması hallerinde bu sürelerin bittiği tarihte kesinleşir; dava açılması halinde mahkemece yükümlü aleyhine verilen kararın gümrük idaresine tebliğ edildiği tarihte tahsil edilebilir hale gelir. (4458 sayılı Gümrük Kanunu madde 197/5)
Uzlaşılan vergilerin alınması gerektiği tarihten itibaren uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanır.
